Wiele rodziców uważa, że o zęby mleczne dzieci nie trzeba szczególnie dbać, ponieważ w pewnym wieku i tak wypadną. Takie myślenie jest niezwykle złudne i może prowadzić to problemów stomatologicznych i ortodontycznych w późniejszym wieku. Każdy rodzic powinien mieć świadomość, jak ważne jest dbanie o higienę jamy ustnej dziecka od najmłodszych lat.
Dlaczego należy dbać o zęby mleczne?
Brak odpowiedniej higieny jamy ustnej prowadzi do powstania próchnicy zębów. Jest to stan chorobowy, wywołany przez bakterie mnożące się w okolicach dziąseł i zębów. Jej rozwojowi sprzyja zła dieta obfita w cukry oraz nieodpowiednia higiena jamy ustnej. Choroba ta tworząc ubytki, uszkadza strukturę zęba i może prowadzić do jego utraty. Zęby mleczne, które zbyt szybko wypadną, mogą spowodować wady zgryzu u dziecka. Kolejnym ważnym aspektem, dla którego należy dbać o higienę zębów mlecznych, jest fakt, że nie wypadają one wszystkie na raz. Dziecko zmienia zęby mleczne na stałe średnio przez okres 5-6 lat. Oznacza to, że w tym czasie będzie miało uzębienie mieszane. Niezadbane i chore mleczaki w kontakcie ze świeżo wyrzniętymi, niedojrzałymi zębami stałymi mogą powodować przenoszenie się bakterii w jamie ustnej na zdrowe zęby. Z tych powodów leczenie próchnicy u dzieci jest tak bardzo istotne.
Jak dbać o zęby mleczne?
O higienę jamy ustnej dziecka należy dbać już od pierwszych miesięcy jego życia. Chodzi przede wszystkim o codzienne oczyszczanie błony śluzowej oraz wałów dziąsłowych. Można tego dokonać za pomocą gazika namoczonego w letniej wodzie lub naparze z rumianku. Następnie, za pomocą palca, należy delikatnie przecierać jamę ustną dziecka w celu jej oczyszczenia.
W momencie, gdy dziecku wyrzną się pierwsze zęby, gazik można zamienić na miękką szczoteczkę, za pomocą której możliwe będzie usuwanie resztek pokarmu z zębów i dziąseł. Taki zabieg należy wykonywać dwa razy dziennie, stosując do tego pastę z fluorem przeznaczoną dla dzieci. Ważne jest, aby po szczotkowaniu dziecko nie przyjmowało żadnych pokarmów oraz napojów zawierających cukry (w tym soków).
Istotne jest, aby stężenie fluoru w paście do zębów odpowiadało wiekowi dziecka. Trzeba zwrócić uwagę na to, aby dziecko nie połykało pasty, a jedynie ją wypluwało. Regularne połykanie pasty z fluorem może prowadzić do powstania plam na przyszłych stałych zębach. Od 6 miesięcy życia do 6 lat stężenie fluoru w paście powinno wynosić do 1000 ppm. Jest to niewielka ilość, która z pewnością nie zaszkodzi dziecku w tak młodym wieku. Od 6 roku życia można stopniowo zwiększać stężenie, stosując przy tym więcej pasty w procesie mycia zębów. Od 16 roku życia ilość fluoru powinna znacznie się zwiększyć (do 5000 ppm), ponieważ w tym wieku wzrasta ryzyko próchnicy zębów.
Technika szczotkowania
Istnieje wiele technik szczotkowania zębów u dzieci. Do najskuteczniejszych i najpopularniejszych metod czyszczenia uzębienia mlecznego należy technika Fonesa, inaczej nazywana kółeczkową (okrężną). Szczoteczka w tej metodzie powinna być ustawiona prostopadle do długiej osi zębów. W takie pozycji należy wykonywać okrężne ruchy na powierzchniach wargowych i policzkowych. Do oczyszczenia powierzchni żujących wystarczą poziome ruchy. Techniką doskonale sprawdzającą się u dzieci, którym wyrzynają się zęby trzonowe, jest metoda obrotowo-wymiatająca. Szczoteczkę powinno się skierować pod kątem 45 stopni w stronę powierzchni zęba. Ruchy powinny być delikatne i odbywać się od dziąsła, w kierunku powierzchni żującej. Szczotkując zęby przednie, ruch należy wykonać w kierunku brzegu siecznego.
Czy samo szczotkowanie wystarczy?
Szczotkowanie zębów usuwa resztki pokarmowe, płytkę nazębną oraz odświeża jamę ustną, jednak nie wystarczy do zachowania prawidłowej higieny. Oprócz regularnego i dokładnego szczotkowania zębów należy używać również nici dentystycznej. Pomoże ona w usunięciu resztek pokarmu z trudno dostępnych miejsc, jakimi są szczeliny międzyzębowe. To tam najczęściej pojawia się próchnica, ponieważ pozostawione resztki są doskonałą pożywką dla bakterii. Nitkowanie powinno się przeprowadzać po każdym posiłku. Warto również stosować płukanki jamy ustnej przy pomocy specjalnych preparatów zawierających fluorki oraz środki antyseptyczne. Podczas mycia zębów istotne jest oczyszczenie języka dziecka. Tam również mogą gromadzić się bakterie, powodujące nie tylko psucie zębów, ale również nieprzyjemny zapach z ust. Do oczyszczania języka zaleca się stosowanie szczoteczek z krótkim i miękkim włosiem oraz skrobaczek, czyli inaczej czyścików. Te mogą różnić się kształtem i materiałem, z którego zostały wykonane, jednak sposób zastosowania jest ten sam – należy przesuwać skrobaczką od tyłu do przodu języka, zarówno na środku, jak i po jego bokach.
Prawidłowa higiena jamy ustnej to podstawa zdrowych zębów dziecka. Od najmłodszych lat należy zadbać o jamę ustną dzieci oraz uświadamiać je, jak bardzo jest to istotne. Oprócz prawidłowego i regularnego szczotkowania, nitkowania i dobrej diety, ważne są również regularne wizyty kontrolne u stomatologa dziecięcego.
